Gerechtsgebouw van Namen

Het gerechtsgebouw bestaat uit een 30 m hoge centrale hal (salle des pas perdus) voorzien van een prachtige glazen overkapping met een overspanning tot 40 m, wat voor optimale lichtinval zorgt. Het gebouw telt 14 zittingszalen verdeeld over een oostelijke en een westelijke vleugel en beschikt verder over een hof van assisen. De bovenste verdiepingen zijn bestemd voor de kantoren van het personeel en de magistraten. Zij kunnen de zittingszalen bereiken via een beveiligde privédoorgang. Deze zalen zijn van elkaar gescheiden door patio's waarbij ruime lichtkoepels natuurlijk licht binnenlaten. Het ondergrondse niveau met parkeerplaatsen is bestemd voor het personeel. Het project voldoet aan de criteria voor hoge energieprestaties.

Justitie heeft alle recht om belicht te worden in Namen

Het nieuwe gerechtsgebouw van Namen, dat is opgetrokken op de historische site van de 'Casernes Léopold', staat op het punt om opgeleverd te worden. Alle Naamse rechtbanken, die voorheen in verschillende gebouwen waren gevestigd, zullen er binnenkort beschikken over moderne en functionele ruimtes. Dit DBF-project van 35.000 m² werd door de Regie der Gebouwen toevertrouwd aan de tijdelijke maatschap CIT Blaton – BPC Groep, in samenwerking met AR Real Estate. De bouwwerken, die in september 2020 van start gingen, zullen eind dit jaar worden afgerond. 

Het kersverse gerechtsgebouw is een omvangrijk complex, dat hoofdzakelijk georiënteerd is naar het nieuwe stadspark in het verlengde van het justitiepaleis, zodat er een extra voetgangersverbinding naar het stadscentrum van Namen ontstaat. Midden in dit complex bevindt zich de 'Salle des pas perdus', een ruimte die royaal verlicht wordt via een monumentaal glazen dak. Aan weerszijden van deze centrale as zijn veertien rechtszalen ingericht, die van elkaar gescheiden worden door verschillende patio's en gaanderijen (ruimtes met nissen die baden in natuurlijk licht). Een assisenhof maakt het plaatje compleet. Op de bovenste verdiepingen bevinden zich de kantoren van het personeel en de magistraten. Zij kunnen de rechtszalen bereiken via een eigen, beveiligde doorgang met een reeks passerelles van meer dan 14 meter lang. De kelderverdieping herbergt een parkeergarage voor het personeel, archiefruimtes en cellen.

Monumentaal glazen dak

Het gebouw is circa 35.000 m² groot en bestaat uit een mix van geprefabriceerd en ter plaatse gestort beton (14.000 m³ beton en 2.000 ton wapeningsstaal). Deze massieve draagstructuur strekt zich uit aan weerszijden van het centrale atrium. Waar gerechtsgebouwen vorige eeuw vaak donker en bijna angstaanjagend waren, blinkt dit nieuwe justitiepaleis uit door zijn heldere, gastvrije uitstraling. Dit is grotendeels te danken aan het immense glazen dak, dat een overspanning van 25 tot 47 meter heeft en meer dan 30 meter boven het gelijkvloers uittorent. De installatie ervan was een van de sleutelmomenten op deze werf. Onder het glazen dak, dat een volume van meer dan 45.000 m³ omhult, werden enorme steigers geplaatst om de 39 bogen te ondersteunen en als werkplatform te dienen. Daarna kon het aanbrengen van de beglazing beginnen: 1.368 ramen in de vorm van een driehoek, elk met een uniek formaat!

Duurzaamheid troef

Het hele project getuigt van een uitmuntende ecologische kwaliteit. Er zijn lokale, duurzame materialen gebruikt bij de realisatie van het gebouw (bijvoorbeeld een gevelbekleding in Belgische blauwe steen, een vloerbekleding in bamboeparket en akoestische panelen in afzeliahout), dat bovendien voldoet aan de strengste energetische eisen. Daarnaast zullen er ook nog PV-panelen geïnstalleerd worden.

De natuur is niet vergeten. Bomen en planten sieren de patio's van de 'Salle des pas perdus' en elke rechtszaal wordt uitgerust met een groendak. Rondom het gebouw zijn grasachtige plantenbakken geplaatst en langs de trottoirs, tussen de uitnodigende banken, zijn bomen geplant die zijn aangepast aan het veranderende klimaat van de afgelopen jaren.

Eisen en uitdagingen

Het historische karakter van de locatie en de ligging aan de oevers van de Maas gaven van meet af aan aanleiding tot een aantal kopzorgen. Allereerst werden meer dan 2.700 m³ niet-geregistreerde funderingen ontdekt (een massief van funderingen, torens en stadsmuren van Namen). Bovendien bleek de ondergrond ongeschikt, waardoor meer dan 12.000 ton modder moest worden verwijderd en vervangen door grind van een hoog kaliber.

Jérôme Laurensis, Senior Project Manager: "Naast deze technische euvels werd het project een echte uitdaging door de ingewikkelde economische situatie waarin de hele bouwsector zich de afgelopen drie jaar bevond (tekorten, prijsstijgingen, loonsverhogingen), een uitdaging die desondanks glansrijk werd aangegaan door de twee betrouwbare, ervaren aannemers. In de loop van de uitvoering werd het project herhaaldelijk aangepast op vraag van de Regie der Gebouwen om rekening te houden met de specifieke behoeften van de verschillende huurders. Dankzij het aanpassingsvermogen van de onderaannemers (grondwerken, ruwbouw, afwerking, speciale technieken) en hun rigoureuze werfbeheer konden we uiteindelijk een gebouw op maat afleveren en toekomstige meerkosten vermijden (afbraak en heropbouw of extra kosten tijdens de exploitatie van het gebouw)."